Udział uczniów Szkoły Podstawowej im. Edwarda Tomińskiego w Buczu w dniu 5.11.2019 na uroczystości złożenia wiązanki i zapalenia zniczy przy pomniku w 80 rocznicę pierwszych uwięzień w niemieckim obozie przesiedleńczym Lager Glowna – Poznań.
Z okazji 80 rocznicy wybuchu II wojny światowej Ministerstwo Edukacji Narodowej zainicjowało akcję „Szkoła pamięta”. Celem akcji było uwrażliwienie młodych ludzi na potrzebę pielęgnowania pamięci o bohaterach naszej wolności, szczególnie tych, którzy są związani z historią danego miejsca, regionu, społeczności. Pamięć o nich jest wyrazem szacunki dla ich życia i dokonań.
Uczniowie klas szóstych, siódmej i ósmych Szkoły Podstawowej im. Edwarda Tomińskiego w Buczu włączyli się w akcję „Szkoła pamięta”. Wzięli udział w uroczystościach upamiętniających wypędzenia obywateli polskich z Kraju Warty w czasie II wojny światowej przez Niemców.
Organizatorami uroczystości przy głazie upamiętniającym miejsce obozu przy ul. Bałtyckiej 7 w Poznaniu byli: Społeczny Komitet Budowy Pomnika Wypędzonych w Poznaniu, Miasto Poznań oraz Instytut Pamięci Narodowej
Uroczystość prowadził Kacper Awzan z Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Poznaniu. W imieniu Świadków Historii głos zabrał Henryk Walendowski – Prezes Stowarzyszenia Społeczny Komitet Budowy Pomnika Wypędzonych w Poznaniu, wspominając wydarzenia sprzed 80 lat. Zastępca Prezydenta Miasta Poznania Jędrzej Solarski odczytał okolicznościowy list, natomiast dr Piotr Grzelczak z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Poznaniu przedstawił w skrócie dzieje niemieckiej polityki wysiedleń obywateli polskich z Kraju Warty, a także historię Lager Glowna :
„ … W końcu października 1939 r. utworzono w Poznaniu obóz przejściowy dla wysiedlanej ludności na terenie przedwojennych magazynów wojskowych w dzielnicy Główna przy ul. Bałtyckiej. Obóz nosił kolejno nazwy: „Lager Glowna”, „Sammelager Glowna” (obóz zbiorczy) lub „Internierungslager Glowna” (obóz dla internowanych), a od końca grudnia 1939 r. aż do likwidacji – „Durchgangslager Glowna” (obóz przejściowy).
Do podstawowych kryteriów stosowanych przy wyborze Polaków przeznaczonych do wysiedlenia należały: przedwojenna aktywność polityczna, zdolność do pełnienia roli przywódców lub członków konspiracji niepodległościowej, przynależność do inteligencji, posiadany majątek, miejsce zamieszkania, opinia miejscowych Niemców.
Akcja wysiedleńcza ludności polskiej w Poznaniu rozpoczęła się o świcie 5 listopada 1939 r. Jej przebieg był niemal zawsze taki sam. Późnym wieczorem bądź wcześnie rano niemieckie służby mundurowe zjawiały się w wytypowanym mieszkaniu, dając jego mieszkańcom najwyżej pół godziny, a niejednokrotnie najwyżej 15 minut, na spakowanie i opuszczenie swego domu. Mogli oni zabrać ze sobą jedynie bagaż podręczny (12 kg) składający się wyłącznie z odzieży, kilkudniowego zapasu żywności, dokumentów oraz maksymalnie 200 zł (od grudnia 1939 r. już tylko 100 zł). Cały dotychczasowy majątek miał stać się własnością nowych niemieckich mieszkańców Kraju Warty. Część osób od razu wywożono koleją do Generalnego Gubernatorstwa, pozostałych umieszczano w specjalnie tworzonych obozach przejściowych ….”
Uroczystość zakończyła się wspólną modlitwą i składaniem kwiatów oraz zniczy. Uwagę mediów wzbudził patriotyczny znicz składany przez naszych uczniów w kształcie Polski z białym orłem.
Po uroczystościach młodzież naszej szkoły spotkała się z kilkoma kombatantami – świadkami tamtych wydarzeń, którzy osobiście opowiedzieli o przeżyciach z II wojny światowej. Uczniowie z zainteresowaniem słuchali i zadawali pytania. Podczas tego spotkania przedstawicielka IPN przygotowała dla uczniów konkurs z wiedzy historycznej. Sześcioro najlepszych otrzymało nagrody w formie gier planszowych. Wszyscy natomiast zostali obdarowani przypinkami upamiętniającymi 100 lecie Odrodzenia Rzeczypospolitej Polskiej. Na koniec spotkania delegacja uczniów przekazała podziękowania dla kombatantów za poświęcony im czas i wspaniale przekazaną historię II wojny światowej. Kombatanci natomiast byli pod wrażeniem wspaniałej postawy grupy naszych uczniów co powtarzali kilkakrotnie.
Następnym zaplanowanym punktem wyjazdu było zwiedzanie Muzeum Fortu VII. Pobyt tam nazwali uczniowie „prawdziwą lekcją historii”. Pod ścianą śmierci złożyli również wiązankę i zapalili znicze.
Już kilka lat wcześniej uczniowie Zespołu Szkół w Buczu zainteresowali się losami swych dziadków podczas II wojny światowej. Przeprowadzili z nimi wywiady i zapisali zadziwiające ich historie. Głównym tematem przewodnim były „wypędzenia” z Kraju Warty najczęściej do Generalnej Guberni. Młodzież miała możliwość dostrzec, że wojna o jakiej słyszeli z różnych źródeł toczyła się nie tylko na frontach ale także tutaj, w ich miejscowościach, w której brali udział ich dziadkowie. W temat ten jeszcze dokładniej wprowadził uczniów, zaproszony do szkoły pan Jacek Kubiak, reżyser filmu dokumentalnego, długometrażowego o tematyce wypędzeń pod tytułem „Jasnowłosa prowincja”.
Tak przygotowani uczniowie przystąpili do konkursu IPN pt: „Losy mojej rodziny podczas II wojny światowej”. Rozstrzygnięcie konkursu odbyło się na terenie Fortu VII w Poznaniu, któremu towarzyszyły media regionalne (teleskop). Pięcioro uczniów nagrodzono kilkudniowym „wyjazdem pamięci” do Austrii.
Niesamowitym przeżyciem dla uczniów był przeprowadzony z nimi wywiad przez TV Poznań i możliwość obejrzenia ich przez rodziny i całą społeczność szkolną, która była dumna ze swych koleżanek i kolegów.
Składamy ogromne podziękowanie władzom gminy Przemęt w osobie Wójta Pana Janusza Frąckowiaka za ogromne wsparcie w tym przedsięwzięciu. Dzięki tym działaniom, młodzież zainspirowana tematem II wojny światowej myśli o ponownym przystąpieniu do konkursu IPN.
W ten sposób przyczyniliśmy się do ocalenia od zapomnienia historii naszych rodzin z okresu II wojny światowej często popartą cennymi dokumentami z tamtych czasów.
Opiekun grupy Maria Nadolska
Strony internetowe
Z 5.11.2019 https://poznan.tvp.pl/45199244/05112019-godz1830
Z 18.03.2017 (minuta 12,12) https://poznan.tvp.pl/29553610/18032017-godz2130
